Ας υποτεθεί ότι ένα ζευγάρι χωρίζει. Οι διαφορές μεταξύ τους μοιάζουν αγεφύρωτες. Το να συναντηθούν οι πρώην σύντροφοι, σε μια διαμεσολάβηση σίγουρα είναι κάτι το απερίγραπτα δύσκολο. Έχοντας περάσει από χίλια κύματα συναισθηματικών εντάσεων, καυγάδων έντονων, ακόμη και η ιδέα του να καθίσουν στον ίδιο χώρο, στο ίδιο τραπέζι φαντάζει σχεδόν ακατόρθωτο.
Όμως, παρ’όλη την ένταση, η απόφαση για την έναρξη της διαμεσολάβησης πάρθηκε. Και πλέον, στόχος είναι να ‘βγει κάτι καλό -αν γίνεται- από όλο αυτό’. Να διασφαλιστούν τα παιδιά, το σπίτι, μια δίκαιη διατροφή, η ακώλυτη επικοινωνία με τους γονείς και τόσα άλλα. Καθώς η σχέση πλέον είναι δεν έχει σημάδια επανάκαμψης, δεν μπορεί κάποιος που χωρίζει να προσμένει στην αποδοχή ή την συναισθηματική υποστήριξη και φιλική συμπεριφορά του άλλου (πρώην συντρόφου). Όμως, ειδικά αν υπάρχουν παιδιά, αυτό από μόνο του αρκεί για να λάβουν τα πράγματα διαφορετική προοπτική. Τότε πρέπει να διαπραγματευτείς το καλύτερο για τον εαυτό σου, χωρίς να υποκύψεις σε αρνητικά συναισθήματα (καταντώντας δηλαδή έρμαιο των συναισθημάτων σου) ή να πέσεις σε παγίδες που τυχόν το άλλο μέρος θα σου στήσει.
Εδώ ακριβώς έρχεται η καθοριστική συμβολή του νομικού παραστάτη στην διαμεσολάβηση: του δικηγόρου δηλαδή, που θα προσπαθήσει να διαπραγματευτεί ώστε να εξασφαλίσει για τον πελάτη του το καλύτερο δυνατόν από αυτή την διαδικασία. Η διαπραγμάτευση θεωρείται από πολλούς το πιο σημαντικό μέρος στη διαδικασία της διαμεσολάβησης και οφείλει ο δικηγόρος που θα αναλάβει να παρασταθεί να είναι ενημερωμένος και να γνωρίζει πώς να κινηθεί.
Ο διαμεσολαβητής θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε να εξασφαλίσει το καλύτερο δυνατόν κλίμα και ατμόσφαιρα ώστε η διαδικασία να έχει πιθανότητες δημιουργικού διαλόγου, αποδοτικότητας καθώς ο χρόνος θα κυλά και θα φροντίζει για την ισορροπία ανάμεσα στα μέρη. Θα υπάρξουν κανόνες που θα πρέπει να τηρηθούν. Ο διαμεσολαβητής θα φροντίζει ώστε να έχεις τον απαραίτητο χρόνο να ακουστούν οι ανάγκες σου, τα πιστεύω και τα θέλω σου. Θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε να σε βοηθήσει να ξεκαθαριστούν οι ιδέες σου και οι σκέψεις σου.
Όμως, το πώς πρακτικά θα διαπραγματευτείς με το άλλο μέρος, αυτό αποτελεί υποχρέωση και φροντίδα του δικηγόρου που θα συν-παρασταθεί μαζί σου στον χώρο διεξαγωγής της διαμεσολάβησης. Υπάρχουν βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις μαζί με τον νομικό σου παραστάτη ώστε να επιτευχθεί όσο το δυνατόν καλύτερη συμφωνία για σένα:
- Να μείνεις ήρεμος και ψύχραιμος απομονώνοντας τα αρνητικά συναισθήματα
- Διαπραγματεύσου έχοντας ήδη σκεφτεί από πριν κάποιες ιδέες (ή δυνατότητες) που σε εξυπηρετούν αλλά μείνε ανοικτός σε ιδέες που θα ακούσεις απ’την άλλη πλευρά.
- Άκου, επεξεργάσου προσεκτικά και δημιουργικά τις αντι-προτάσεις τις άλλης πλευράς. Συχνά, υπάρχουν πολλά διαφορετικά μονοπάτια που μπορούν να οδηγήσουν στο ίδιο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα (συμφωνία)
- Το παρελθόν δεν γίνεται να το αλλάξεις. Οπότε, εστίασε τις ενέργειές σου με γνώμονα το μέλλον και πώς αυτό το ονειρεύεσαι.
- Προσπάθησε να διαχωρίσεις το πώς αισθάνεσαι απέναντι στον πρώην άνθρωπό σου (συναισθήματα αρνητικά) από την ιδιότητά σου ως πατέρας/μητέρα (ιδιότητα γονιού -αν υπάρχουν παιδιά).
- Κάνε τον διαχωρισμό ανάμεσα στις δικές σου ανάγκες και τις ανάγκες των παιδιών (αν υπάρχουν). Συχνά, πάνω στο θυμό ή την απογοήτευσή μας αυτά τα δύο συγχέονται μέσα μας και τα παιδιά είναι τα θύματα αυτής της σύγχυσης.
- Προσπάθησε να αφήσεις τι είναι σωστό και λάθος στην άκρη και εστίασε στο ποιες είναι οι ανάγκες των παιδιών. Εστίασε σε πιθανές λύσεις και όχι σε ανούσιες κόντρες (του στυλ ‘εσύ είχες άδικο κι εγώ δίκιο’) με τον πρώην άνθρωπό σου.
- Μη βιαστείς να λάβεις αποφάσεις. Συζήτησε με τον νομικό σου παραστάτη (τον δικηγόρο σου) και εξερεύνησε, ανάλυσε, ψάξε κάθε σενάριο ή σκέψη και ιδέα.
- Μην πιέσεις την άλλη πλευρά να αποφασίσει ‘εδώ και τώρα’ για όλα τα ζητήματα που τίθενται στο τραπέζι. Άσε τον διαμεσολαβητή να σε βοηθήσει στη σωστή διαχείριση του χρόνου. Η πίεση συνήθως επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτό που επιδιώκει κάποιος.
- Συγκεκριμενοποίησε τις απαιτήσεις ή τις σκέψεις σου. Πείσε την άλλη πλευρά ότι δεν υπάρχει κάποια κρυφή ατζέντα πίσω από αυτό που σκέφτεσαι. Απόδειξέ το, κάν’το πράξη μέσα από ένα παράδειγμα. Μια πρόταση που είναι αποκρυσταλλωμένη έχει περισσότερες πιθανότητες να γίνει αποδεκτή από την άλλη πλευρά (τον/την πρώην σύντροφό σου και τον νομικό του παραστάτη).
Σαν γενικό κανόνα, να θυμάσαι ότι η ουσιαστική γνώση και η αληθής πληροφορία είναι δύναμη. Και στις διαπραγματεύσεις δεν βγαίνει πάντα κερδισμένος αυτός που έχει το πάνω χέρι, αλλά αυτός που έχει προσέλθει στην διαμεσολάβηση και τις διαπραγματεύσεις προετοιμασμένος.