Η Αγγελική Γιαννάτου διορίστηκε το 1982 στη δημόσια εκπαίδευση και υπηρέτησε ως Φιλόλογος στο 2ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου, από το 1983 ως το 2014, του οποίου διετέλεσε Διευθύντρια τα τέσσερα τελευταία χρόνια. Είναι κάτοχος του μεταπτυχιακού διπλώματος «Θεωρία και πράξη της Διδασκαλίας και της Αξιολόγησης». Εκπαιδεύτηκε θεωρητικά και βιωματικά ως «Σύμβουλος Ομάδων και Οργανισμών» στον «Ελληνικό Οργανισμό Ψυχοθεραπείας και Εκπαίδευσης στην Ομαδική Ανάλυση» (Hellenic Organisation in Psycotherapy and Education in Group Analysis–HOPE IN GA).
Ερ: κ.Αγγελική, καλησπέρα σας! Μιλήστε μας λίγο για τη διαμεσολάβηση στο σχολείο σας, το 2ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου.
Απ: Γεια σου, Γιώργο. Από το σχολικό έτος 2005-2006 ως το σχολικό έτος 2016-2017 στο 2ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου, δηλ. για 12 συνεχή σχολικά έτη, εφαρμοζόταν η διαδικασία της «Διαμεσολάβησης μεταξύ συνομηλίκων ή ομοτίμων» η οποία είναι μία μέθοδος ειρηνικής επίλυσης συγκρούσεων μεταξύ δύο ή περισσότερων μαθητών με τη βοήθεια ουδέτερων συμμαθητών τους, των «Ομότιμων Διαμεσολαβητών». Το 2ο Γυμνάσιο Ασπροπύργου είναι το πρώτο δημόσιο σχολείο που εφάρμοσε τη συγκεκριμένη μέθοδο ως Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας. Εδώ πρέπει να αναφέρω την πολύτιμη βοήθεια στα πρώτα μας βήματα από την καλή φίλη και τότε υπεύθυνη του Γραφείου Αγωγής Υγείας, Μαίρη Κωτσέλη, που το εφάρμοσε και εκείνη, όταν έγινε Διευθύντρια του 2ου Γυμνασίου Άνω Λιοσίων. Είχα μάλιστα τη χαρά να συντονίζω την ομάδα των μαθητών μαζί με άλλους εκλεκτούς συναδέλφους από το ξεκίνημα της, το 2005, μέχρι το 2014 που συνταξιοδοτήθηκα. Το Πρόγραμμα συνέχισε μέχρι το 2017, μία άλλη συνάδελφος με την οποία είχαμε συνεργαστεί επί τρία χρόνια, η κ. Αθανασοπούλου και συνέχισα να συνεργάζομαι και μετά τη συνταξιοδότησή μου.
Ερ: Αν κατάλαβα καλά, το πρόγραμμα διακόπηκε. Γνωρίζετε το λόγο;
Απ: Η νέα διεύθυνση του σχολείου δεν το υποστήριξε. Δεν το γνώριζε, αλλά και δεν ήθελε να ενημερωθεί. Το θεώρησε μάλλον περιττό… Τα παιδιά και η συνάδελφος λυπήθηκαν πολύ που δεν συνεχίστηκε και για τη χρονιά 2018-19…
Ερ: Μετά τη συνταξιοδότησή σας συνεχίζετε να εργάζεστε πάνω σε θέματα εκπαίδευσης και σχολικής διαμεσολάβησης;
Απ: Η Εκπαίδευση αρχικά και η Διαμεσολάβηση αργότερα ήταν για μένα σκοπός ζωής. Η εμπλοκή μου μάλιστα με το Πρόγραμμα της Διαμεσολάβησης Ομοτίμων ήταν καθοριστικής σημασίας για μένα. Θα έλεγα ότι με έχει σημαδέψει. Δεν μου είναι λοιπόν εύκολο μετά τη συνταξιοδότησή μου να ξεκοπώ ούτε από την Εκπαίδευση ούτε από τη Διαμεσολάβηση. Ως Σύμβουλος Ομάδων και Οργανισμών συμμετέχω στο συντονισμό ομάδων “Εποπτείας και στήριξης του εκπαιδευτικού έργου” σε συνεργασία με τον οργανισμό O.C.E.A.N. και την εκλεκτή συνάδελφο κ. Δήμητρα Σκούφη, που είναι η κύρια συντονίστρια, στις οποίες συμμετέχουν εκπαιδευτικοί. Παράλληλα , όταν με καλέσει κάποιος φορέας, εκπαιδεύω βιωματικά εκπαιδευτικούς στη Διαμεσολάβηση Ομοτίμων, προσπαθώντας να συμβάλω στη διάδοση της ιδέας της Διαμεσολάβησης. Ταυτόχρονα ετοιμάζουμε εγχειρίδιο σχετικό με την εκπαίδευση Ομότιμων Υποστηρικτών (Φίλων και Διαμεσολαβητών) με την καλή φίλη Άννα Μπαφίτη, που υπήρξε υπεύθυνη του ΣΣΝ Φλώρινας και εφάρμοσε σε σχολεία το Πρόγραμμα των Ομότιμων Φίλων. Είμαι μάλιστα πολύ χαρούμενη, που η ιδέα διαδίδεται και εφαρμόζεται σε αρκετά σχολεία. Διδάσκεται μάλιστα και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων από τον επίκουρο καθηγητή, κ. Θόδωρο Θάνο, που πρώτος την εισήγαγε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, όταν ήταν διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Αρμένων στο Ρέθυμνο, το 2010 και με τον οποίο είχα την τιμή να συνεργαστώ επανειλημμένα.
Ερ: Μιλήστε μας για το πλαίσιο εφαρμογής της σχολικής διαμεσολάβησης. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της διαδικασίας;
Απ: Οι εμπλεκόμενοι συμμετέχουν ισότιμα και έχουν την ευκαιρία, μέσα από μία αυστηρά δομημένη διαδικασία με σαφή όρια, να καταλήξουν σε κοινά αποδεκτή λύση χωρίς να υπάρχει ηττημένος. Οι διαμεσολαβητές παραμένουν ουδέτεροι και έχουν φιλική στάση απέναντι και στις δύο πλευρές δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αισθανθούν ασφαλείς, να ηρεμήσουν, να μιλήσουν και να ακούσουν ο ένας τον άλλον. Ακούνε προσεκτικά και με ενδιαφέρον και τους δύο, κάνουν διευκρινιστικές ερωτήσεις, επαναλαμβάνουν αυτά που λένε οι εμπλεκόμενοι με αχρωμάτιστη ομιλία και (χωρίς να ψάχνουν να βρουν ποιος λέει «αλήθεια» ή ποιος έχει «δίκιο») τους καλούν να προτείνουν λύσεις.
Ερ: Πώς ξεκίνησε το όλο εγχείρημα;
Απ: Αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε αρχικά με αφορμή τη συμμετοχή του σχολείου στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Comenius με τίτλο «Μέθοδοι και πρωτοβουλίες για ένα σχολείο χωρίς βία» (2004-2007) και συνεχίστηκε ως Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας. Στο πλαίσιο του Προγράμματος εκπαιδευόταν κάθε χρόνο ομάδα μαθητών με σκοπό να αποκτήσουν τις απαραίτητες ψυχοκοινωνικές δεξιότητες και να μυηθούν στη διαδικασία της Διαμεσολάβησης.
Ερ: Ποιοι μαθητές συμμετείχαν; Πώς γινόταν πρακτικά αυτό;
Απ: Οι μαθητές συμμετείχαν εθελοντικά στην ομάδα των «Ομότιμων Διαμεσολαβητών», η οποία συγκεντρωνόταν μία φορά την εβδομάδα μετά τη λήξη των μαθημάτων και εκπαιδευόταν βιωματικά στην ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων. Κατά έναν περίεργο τρόπο ο αριθμός των μαθητών που έκαναν γραπτή αίτηση συμμετοχής στο πρόγραμμα κάθε χρόνο ήταν περίπου είκοσι με εικοσιπέντε στους εκατό περίπου μαθητές του σχολείου. Προέρχονταν από όλες τις τάξεις του σχολείου και γίνονταν όλοι δεκτοί. Η σύνθεση της ομάδας ήταν αντιπροσωπευτική της σύνθεσης των μαθητών του σχολείου και έτσι σ΄ αυτήν συνυπήραν παιδιά διαφόρων εθνικοτήτων, αγόρια και κορίτσια, από τα πιο ζωηρά μέχρι τα πιο ήσυχα, μαθητές και μαθήτριες υψηλών, μέτριων και χαμηλών επιδόσεων.
(ακολουθεί σε λίγες ημέρες και το δεύτερο μέρος της συνέντευξης)
Συνέντευξη στον Γιώργο Παπαδόπουλο
