Πρώτη δημοσίευση: στην εφημερίδα Ελευθερία
Με το παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με όλα εκείνα τα πρακτικά στοιχεία που κάνουν την διαμεσολάβηση ξεχωριστή και μοναδική ευκαιρία.Πολλοί, έπειτα και από όλη την απότομη δημοσιότητα που έλαβε άθελά του ο θεσμός τους τελευταίους μήνες, άρχισαν για πρώτη φορά να συζητούν για την διαμεσολάβηση. Όμως, ακόμη απομένει πολύς δρόμος μέχρι η διαμεσολάβηση να αποκτήσει στην ελληνική πραγματικότητα την θέση που της αρμόζει.
Ακροβατώντας ανάμεσα σε βιαστικές κριτικές και βεβιασμένες πολιτικές, ο θεσμός αξίζει να (εξ)ερευνηθεί -ειδικά αυτή την περίοδο- ως προς τις μοναδικές ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει σε όσους την αναζητήσουν ως λύση στα νομικά προβλήματά τους. Και αυτά είναι πολλά. Ας ξεκινήσουμε με την πιο βασική: την επίτευξη συμφωνίας που να ικανοποιεί όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Αν προκύψει συμφωνία, αυτή σίγουρα θα αποτελεί προϊόν της ελεύθερης βούλησης αυτών των οποίων την συνήψαν. Η διαμεσολάβηση δεν ασχολείται με το τι είναι δίκαιο να γίνει, αλλά στρέφεται διεισδυτικά στο τι είναι πιο συμφέρον για τις αντίπαλες πλευρές.
Αυτόματα, αυτό συνεπάγεται και μια κάποια διατήρηση της σχέσης των μερών που έχουν την αντιδικία. Μέσα απ’την διαδικασία της διαμεσολάβησης, τα έντονα αρνητικά συναισθήματα απορροφώνται. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μετά από μια πολύωρη διαμεσολάβηση τα μέρη σίγουρα θα έχουν πολύ καλύτερη σχέση αναλογικά με έναν πολυχρόνιο και κουραστικό δικαστικό Γολγοθά που θα απομυζήσει οικονομικά, ψυχικά και πρακτικά τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Επίσης, η διαδικασία της διαμεσολάβησης χαρακτηρίζεται από την παντελή έλλειψη των τεχνικών και διαδικαστικών δυσκολιών που συναντώνται σε έναν δικαστικό αγώνα. Δεν υπάρχουν πιεστικές προθεσμίες, δεν υπάρχουν ουρές και ατέλειωτη αναμονή μέχρι να έρθει το νούμερο της δικής σου υπόθεσης. Στη διαμεσολάβηση όλα αυτά καταργούνται. Ο χρόνος αντί για δυνάστης γίνεται πολύτιμος σύμμαχος. Αποφεύγονται ακόμα τα δικαστικά έξοδα, οι επιδόσεις και οι κοινοποιήσεις ενώ η εκτελεστότητα (των όσων συμφωνηθούν) είναι άμεση.
Ο πυρήνας της διαμεσολάβησης συγκροτείται απ’τον εκούσιο χαρακτήρα της. Είναι μία μη δεσμευτική διαδικασία, εξ ορισμού μη υποχρεωτική[εδώ υπάρχει και το ζήτημα της υποχρεωτικότητας(βλ. γνωμοδότηση Αρ.Πάγου) για το οποίο αναμένονται εξελίξεις]. Τα μέρη ελεύθερα αποφασίζουν για το αν θα προχωρήσει η διαδικασία. Αποχωρούν αμέσως με το που διαπιστώσουν ότι πραγματικά δεν υπάρχει κανένα πεδίο συνεννόησης.
Η ελευθερία αυτή αρμονικά συνυπάρχει μέσα στο ευρύ (ωστόσο διαρθρωμένο) πλαίσιο της διαδικασίας της διαμεσολάβησης. Μιας διαδικασίας ανθρώπινης, αληθινής, απαλλαγμένης από δογματισμούς, δικονομικά εμπόδια. Μιας διαδικασίας που μπορεί αποτελεσματικά, αθόρυβα και πρακτικά να βοηθήσει στην επίλυση χιλιάδων υποθέσεων που ταλανίζουν για πολλά χρόνια πολλούς Έλληνες πολίτες.
