Σήμερα, 6 Μαρτίου 2020, είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του ενδοσχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας. Στη χώρα μας περιστατικά βίας μεταξύ μαθητών ή και μαθητών με εκπαιδευτικούς δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Μέσα στο πέρασμα κάθε σχολικής χρονιάς κάποια (κυρίως τα πιο έντονα) επεισόδια1 θα δουν τα φώτα της δημοσιότητας και θα προβληθούν από τα ΜΜΕ. Όμως, ο αριθμός των περιστατικών που πραγματικά λαμβάνουν χώρα είναι κατά πολύ μεγαλύτερος διότι πολλά παιδιά-θύματα bullying δεν θα τολμήσουν ποτέ να καταγγείλουν τα περιστατικά bullying που υπέστησαν… Ούτε καν στους ίδιους τους γονείς2 τους.
Έχουν γραφτεί πάρα πολλά για την ίδια τη σχολική βία, για την σημασία της πρόληψης αλλά και την μερική αδυναμία του κυρίαρχου μοντέλου της Τιμωρητικής Δικαιοσύνης να αντιμετωπίσει καίρια τέτοια φαινόμενα. Μάλιστα, στα προαναφερθέντα περιστατικά, μια μονοήμερη αποβολή ή οποιουδήποτε είδους ποινή δεν αρκεί για να αλλάξει τη νοοτροπία ενός μαθητή… Το site μας έχει με άρθρα, συνεντεύξεις αλλά και παρουσιάσεις σχετικών βιβλίων προσπαθήσει3 να μιλήσει για την ιδέα της Επανορθωτικής Δικαιοσύνης και τα εργαλεία, τα μοντέλα αλλά και τους θεσμούς που την εκφράζουν. Οι Επανορθωτικοί Κύκλοι στο σχολικό περιβάλλον και η σχολική διαμεσολάβηση είναι μερικοί μόνο από τους θεσμούς που μπορούν να συνδράμουν αποτελεσματικά δημιουργώντας και αναπτύσσοντας ικανότητες όπως η ενσυναίσθηση, η ενεργητική ακρόαση, κλπ.
Η προώθηση των καλών πρακτικών είναι ευθύνη όλων μας. Όχι μόνο εκείνων που έχουν άμεση επικοινωνία με τους μαθητές (γονείς, εκπαιδευτικοί, σύλλογος γονέων και κηδεμόνων, κλπ). Η ιστοσελίδα μας σήμερα θα παρουσιάσει 4 προγράμματα που εφάρμοσε μια σχολική επιτροπή στην Ottawa του Καναδά. Πριν αναφερθούμε στα προγράμματα αυτά, να αναφέρουμε ότι η σχολική επιτροπή Ottawa-Carleton district school board4 έχει αναπτύξει εδώ κι αρκετό καιρό μια σειρά από εξαιρετικές δραστηριότητες, προγράμματα και υπηρεσίες που δημιουργήθηκαν με αγάπη και σεβασμό προς τους μαθητές των σχολείων της περιοχής τους. Αυτές οι υπηρεσίες αφορούν όλη την κοινότητα: γονείς, εκπαιδευτικούς, μαθητές. Έτσι, η κοινωνία ενδυναμώνεται αφού θεωρεί το σχολείο ως μια ενεργή κοινότητα της πολυποίκιλης κοινωνικής πραγματικότητας. Αλλά ας αναφερθούμε στα 4 προγράμματα5 που ήδη εφαρμόζονται στην σχολική κοινότητα Ottawa-Carleton και έχουν ως στόχο την πρόληψη της σχολικής βίας.
To πρώτο πρόγραμμα τιτλοφορείται Roots of Empathy (στα ελληνικά ‘Ρίζες της ενσυναίσθησης’) και αφορμάται από τον ομώνυμο διεθνή οργανισμό που είναι από τους πρωτεργάτες των κινημάτων για την ενσυναίσθηση. Το πρόγραμμα6 Roots of Empathy βασίζεται στις αποδείξεις και είναι πρόγραμμα σχολικής αίθουσας που στοχεύει στη μείωση της επιθετικότητας ανάμεσα στους μαθητές. Ο στόχος αυτός έχει ως βασικό εργαλείο την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και την προώθηση κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων. Θεωρείται πρόγραμμα πρόληψης του bullying αφού οι μαθητές που συμμετέχουν σ’αυτό εξοικειώνονται βιωματικά και αποκτούν ενσυναίσθηση μειώνοντας έτσι δραστικά τις πιθανότητες να ασκήσουν βία.
Το δεύτερο πρόγραμμα ονομάζεται WITS και είναι συντομογραφία τεσσάρων φράσεων-δράσεων: α) Walk away ( ‘φύγε’), β) Ignore (‘αγνόησε’), γ) Talk it out (‘μίλα γι’αυτό’) και δ) Seek help (‘αναζήτησε βοήθεια’). Το πρόγραμμα αυτό7 είναι πάλι πρόγραμμα βασισμένο σε αποδεδειγμένα περιστατικά που ενώνει σχολεία, οικογένειες και κοινότητες ώστε να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ανταπόκρισης σε παιδιά δημοτικού που υπέστησαν σχολική βία.
Το τρίτο πρόγραμμα ονομάζεται The Fourth R και αφορά μαθητές Γυμνασίου κυρίως. Στόχος του είναι η ενίσχυση υγιών σχέσεων, η μείωση της βίας αλλά και των επικίνδυνων συμπεριφορών μεταξύ των μαθητών. Το πρόγραμμα αυτό8 ενσωματώνεται στο σχολικό πρόγραμμα μαθημάτων ψυχικής υγείας και φυσικής εκπαίδευσης.
Το τέταρτο και τελευταίο πρόγραμμα τιτλοφορείται In Love…and in Danger (ILID). Είναι προϊόν και πρωτοβουλία μαθητών Λυκείου και απευθύνεται σε μαθητές Λυκείου σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες οικογένειας της Ottawa. Στόχος του είναι όχι μόνο η πρόληψη της βίας μεταξύ μαθητών αλλά και η βία εναντίον των γυναικών. Απώτερος στόχος του προγράμματος9 αυτού είναι η δημιουργία και διατήρηση υγιών συμπεριφορών, επικοινωνίας και διαπροσωπικών σχέσεων. Περιλαμβάνει και δραστηριότητες που πραγματοποιούνται από ειδικούς συντονιστές αλλά και μαθητές που εργάζονται για να εκπαιδεύσουν τους συμμαθητές τους.
Αυτά τα προγράμματα τα προβάλλουμε σήμερα, ανήμερα της παγκόσμιας ημέρας κατά του ενδοσχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας, μέσα από την ιστοσελίδα μας ως εξαιρετικά παραδείγματα εφαρμογής καλών πρακτικών για την πρόληψη (κι όχι μόνο την αντιμετώπιση) της σχολικής βίας: ενός φαινομένου που οφείλουμε όλοι να κοιτάξουμε στα μάτια. Είναι πρόβλημα του κοινωνικού συνόλου εν γένει10, μέλη του οποίου αποτελούμε όλοι μας: είτε είμαστε γονείς μαθητών είτε όχι.
- Βλέπε το περιστατικό στον Βύρωνα εδώ, το περιστατικό με τον τραμπουκισμό καθηγήτριας εδώ, το περιστατικό σε ΕΠΑΛ της Πάτρας εδώ, το ακραίο περιστατικό σε Δημοτικό της Θεσσαλονίκης εδώ κλπ.
- Δες αυτό.
- Τα άρθρα της ιστοσελίδα μας μπορείτε να τα βρείτε στην κατηγορία ‘Αρθρογραφία’ (εδώ). Τις συνεντεύξεις εδώ ενώ τις βιβλιοπροτάσεις εδώ.
- Εδώ η ιστοσελίδα.
- Συνοπτικά τα 4 προγράμματα μπορείς να τα δεις εδώ
- Το πρόγραμμα Roots of Empathy έχει αυτό το site.
- Το πρόγραμμα WITS έχει αυτό το site.
- Το The Fourth R πρόγραμμα έχει αυτό το site.
- Το site του ILID μάλλον είναι προσωρινά εκτός λειτουργίας.
- Αναζήτησε αυτό.
