Σε μια διαμεσολάβηση, σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο του Ν. 4640/2019, παρίστανται τα μέρη της διαφοράς, οι νομικοί τους παραστάτες και ο διαμεσολαβητής. Το άρθρο 5§1 στο τελευταίο του εδάφιο του προαναφερθέντος νόμου ορίζει: «Στη διαδικασία διαμεσολάβησης τα μέρη παρίστανται μαζί με το νομικό παραστάτη τους, εξαιρουμένων των υποθέσεων των καταναλωτικών διαφορών και των μικροδιαφορών, στις οποίες επιτρέπεται η αυτοπρόσωπη παράσταση των μερών». Από το άρθρο αυτό αλλά και από μια σειρά λογικών αναγκαιοτήτων φαίνεται ξεκάθαρα ο σημαντικός και πρωτεύων ρόλος της παρουσίας του δικηγόρου σε μια διαμεσολάβηση.
κατηγοριοποίηση των πλεονεκτημάτων του θεσμού
Θα μπορούσαμε να χωρίσουμε σε δύο κατηγορίες τα οφέλη του θεσμού της διαμεσολάβησης που αφορούν τον δικηγόρο και την εν γένει αλληλεπίδρασή του με τη διαδικασία. Η πρώτη κατηγορία αφορά αμιγώς τα οφέλη στο πρόσωπό του και η δεύτερη κατηγορία έχει σχέση με τη αμφίδρομη σχέση δικηγόρου-εντολέα στο πλαίσιο της διαδικασίας της διαμεσολάβησης.
τα οφέλη της διαδικασίας αποκλειστικά για το πρόσωπο του δικηγόρου
Ένα από τα πιο κεφαλαιώδη πλεονεκτήματα της διαδικασίας της διαμεσολάβησης στο πρόσωπο του δικηγόρου είναι ότι οι συγκεκριμένες ημερομηνίες που θα απασχοληθεί με κάποια υπόθεση διαμεσολάβησης επιλέγονται από τον ίδιο τον δικηγόρο ανάλογα και με το φόρτο απασχόλησής του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε συνεννόηση με τον δικηγόρο της άλλης πλευράς αλλά και με τον διαπιστευμένο διαμεσολαβητή επιλέγεται μια ημερομηνία που θα εξυπηρετεί όλες τις σχετιζόμενες με τη διαμεσολάβηση πλευρές.
Πολύ σημαντικό πλεονέκτημα επίσης αποτελεί η σημαντικά μειωμένη αφιέρωση χρόνου για τη σύνταξη των απαιτούμενων εγγράφων. Η διαδικασία της διαμεσολάβησης είναι κατά κύριο λόγο προφορική διαδικασία, με συγκεκριμένα ξεχωριστά στάδια. Έγγραφη είναι η διαδικασία της διαμεσολάβησης στο προστάδιό της, δηλαδή το συμφωνητικό υπαγωγής καθώς και το τελικό στάδιο όπου συντάσσεται το πρακτικό επιτυχίας, το οποίο εμπεριέχει όλους εκείνους τους όρους που συμφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της διαμεσολάβησης.
Ένα από τα αθέατα αλλά κεφαλαιώδη ευεργετήματα της διαδικασίας της διαμεσολάβησης στο πρόσωπο του δικηγόρου είναι η αποφυγή χρονοβόρων αναμονών -κάτι που συμβαίνει κατά κόρον στις δικαστικές αίθουσες. Με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης καταργούνται οι αναμονές. Αυτό, κατ’επέκταση, οδηγεί στη δημιουργία περισσότερο ευχάριστων συνθηκών άσκησης του λειτουργήματος του δικηγόρου (λιγότερο άγχος, λιγότερη πίεση, ελαστικότητα μέσα από τη συμφωνία των λογιστικών παραγόντων, κλπ).
τα οφέλη της διαδικασίας στην σχέση δικηγόρου-εντολέα
Σε σχέση με τα πλεονεκτήματα της διαδικασίας της διαμεσολάβησης στην αμφίδρομη και δυναμική σχέση του δικηγόρου με τον εντολέα του ξεχωρίζει αυτό της συνεχούς συμμετοχής και των δύο σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Ο εντολέας ενημερώνει τον δικηγόρο του για την υπόθεση και τα ζητούμενα. Ο δικηγόρος του (ως νομικός παραστάτης) διασφαλίζει ότι τα συμφέροντα του εντολέα του θα προστατεύονται. Επιπρόσθετα, ο δικηγόρος είναι ο έμπειρος καθοδηγητής: κατά τη διάρκεια της διαμεσολάβησης θα προτείνει τον τρόπο που θα γίνει η ανταλλαγή προτάσεων και αντιπροτάσεων στο στάδιο των διαπραγματεύσεων.
Σημαντικά πλεονεκτική για τους δικηγόρους είναι και η δυνατότητα να συμβουλεύουν τους εντολείς τους ακόμη και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της διαμεσολάβησης. Αντιθέτως, στις δικαστικές αίθουσες αυτό είναι εκ των πραγμάτων δύσκολο: αν η υπόθεση στο δικαστήριο πάρει άσχημη τροπή, αυτή δύσκολα επαναφέρεται. Όμως, με την εξαιρετικά σοφή τοποθέτηση πλαισίων και σταδίων στη διαμεσολάβηση, αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο: μεταφέρεται στην άλλη πλευρά ό,τι το κάθε μέρος επιτρέψει να μεταφερθεί κι αφού προηγουμένως έχει συζητηθεί και με τον διαμεσολαβητή.
Σχετικά μάλιστα με το πρόσωπο του διαμεσολαβητή, η σχέση δικηγόρου-εντολέα μόνο θετικά μπορεί να έχει. Αυτό συμβαίνει, διότι ο διαμεσολαβητής είναι ένας αμερόληπτος, ουδέτερος κι ανεξάρτητος τρίτος. Λόγω της εξειδικευμένης εκπαίδευσής του είναι σε θέση να βοηθήσει αποτελεσματικά στην επικοινωνία ανάμεσα στα μέρη. Έτσι, διευκολύνει και τον νομικό παραστάτη διότι ο τελευταίος έχει περισσότερο χρόνο κι ενέργεια να ασχοληθεί με το νομικό σκέλος της υπόθεσης του εντολέα του.
Τέλος, ένα ακόμη εξαιρετικό ενδιαφέρον σημείο είναι το εξής: λόγω της φύσης της διαδικασίας και του γεγονότος ότι διαρκεί λίγο (μπορεί και μερικές μονάχα ώρες!) ο δικηγόρος λαμβάνει την αμοιβή του συντομότερα απ’ότι σε υπόθεση στο δικαστήριο. Δεν έχει, λοιπόν, να περιμένει τις απομακρυσμένες χρονικά δημοσιεύσεις αποφάσεων όπως συμβαίνει στα δικαστήρια.
αντί επιλόγου
Ο νομικά κατοχυρωμένος θεσμός της διαμεσολάβησης μπορεί δυναμικά να αποτελέσει ένα εξαιρετικό εργαλείο για κάθε μαχόμενο δικηγόρο που προσπαθεί με συνέπεια να προασπίσει τα συμφέροντα των εντολέων του και να τιμήσει το λειτούργημά του. Μέσα σε ένα μόνιμα μεταβαλλόμενο κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον έντονων δυσκολιών κι αμφισβητήσεων, ο θεσμός της διαμεσολάβησης ήταν και παραμένει σύμμαχος του δικηγόρου.
