Τα καλύτερα δεν έρχονται. Εσείς θα τα φέρετε.
Λένε πως αν το μοναδικό εργαλείο που έχεις είναι ένα σφυρί, θα αντιμετωπίζεις τα πάντα σαν καρφιά. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία. Έχεις αναρωτηθεί ποτέ το γιατί;
Οι συγκρούσεις είναι μέρος της ζωής μας. Είναι διαπροσωπικό στοιχείο διαμόρφωσης της προσωπικότητάς μας, της ύπαρξης και των επιλογών μας. Παράλληλα είναι δομικό στοιχείο αμέσως αντιληπτό σε επίπεδο εθνικό, φυλετικό, επαγγελματικό κι εργασιακό, οικονομικό, οικογενειακό ή και θρησκευτικό.
Τι είναι αυτό που κάνει τη σύγκρουση τόσο σημαντική; Ποιος είναι εκείνος ο εσωτερικός μοχλός που της δίνει τόση αξία; Σίγουρα έχουμε όλοι μας παρατηρήσει πως αλλιώς αντιδρούμε όταν συγκρουόμαστε με πρόσωπα του στενού συγγενικού μας περίγυρου, αλλιώς όταν συναλλασσόμαστε με δημόσιες υπηρεσίες και αλλιώς με το αφεντικό στη δουλειά ή τον υπάλληλό μας.
Μέσα μας έχει διαμορφωθεί ένας χάρτης -τονίζουν επιστήμονες της θετικής ψυχολογίας- που μας κάνει να τείνουμε να αντιδρούμε με συγκεκριμένο τρόπο στα ερεθίσματα της χαράς, του πόνου, της λύπης. Είναι κάτι που “μαθαίνεται” και, από ένα σημείο και μετά, αντιδρούμε με όμοιο τρόπο. Το ίδιο συμβαίνει και με τη σύγκρουση.
Ανάλογα με τα εσωτερικά μας χαρακτηριστικά, τείνουμε να αντιδρούμε με διαφορετικό τρόπο όταν βρισκόμαστε στο επίκεντρο κάποιας σύγκρουσης. Το μόνο σίγουρο είναι πως θα αντιδράσουμε αφού σε κάθε δράση υπάρχει και αντίδραση. Είτε, λοιπόν, θ’αντιδράσουμε δυναμικά είτε παθητικά. Αλλιώς αντιδρά ένας εξωστρεφής κι αλλιώς ένας εσωστρεφής.
Όμως, εδώ αξίζει να αναφέρουμε πως μια σύγκρουση δεν είναι απαραίτητα κακή. Μπορεί, αν χρησιμοποιηθεί σωστά, να γίνει μοχλός σύσφιξης σχέσεων, επιδιόρθωσης προβληματικών καταστάσεων ή και τρόπος ανάπτυξης ιδεών σε επιχειρηματικό επίπεδο. Μπορεί να γίνει αληθινά εργαλείο αύξησης δράσεων, μείωσης παρεξηγήσεων και υπέρβασης δυσκολιών (που σ ’άλλη περίπτωση ούτε καν θα αξιολογούνταν.
Καταλήγουμε κάπως έτσι στο εξής συμπέρασμα: πως μια σύγκρουση είναι ένα νόμισμα με δύο όψεις. Υπάρχουν, δηλαδή, δύο τρόποι ν’αντιμετωπίσεις μια διένεξη: ο καταστροφικός (που είναι και ο πιο συνήθης) και ο δημιουργικός (που είναι εξαιρετικά επωφελής).
Για να μπορέσουμε, όμως, να μετατρέψουμε την καταστροφή σε δημιουργία, πρέπει να πάψουμε να ψάχνουμε για αφορμές εξόντωσης της κατσίκας του γείτονα. Οφείλουμε να δούμε πώς ΕΜΕΙΣ μπορούμε να μαθαίνουμε απ’τους αντιπάλους μας, να ακούσουμε τι θέλουν. Να ψάξουμε την αληθινή αιτία του προβλήματος και να αναζητήσουμε κοινούς τρόπους διευθέτησης. Μπορούμε, αν καταλάβουμε το τι μας συμφέρει πραγματικά να επιλύσουμε τη σύγκρουση επιτυγχάνοντας και το δικό μας συμφέρον και του άλλου.
Και το καλύτερο το αφήσαμε για το τέλος. Με τη δημιουργική προσέγγιση της σύγκρουσης δημιουργούμε κι ένα τρίτον συμφέρον: το κοινό. Κι αυτό, είναι το πιο ισχυρό. Με πολλαπλάσια δυναμική κι ευκαιρίες για ανάπτυξη σε πεδία που ήταν πιο πριν ανεκμετάλλευτα. Όλα αυτά ακούγονται ρομαντικά κι ουτοπικά. Κι όμως: είναι αληθινά. Αρκεί να το προσπαθήσεις. Αρκεί να το θέλεις. Τίποτα δεν κατακτιέται χωρίς αγώνα. Αν θες να ψάξεις το καινούριο, το όμορφο, πρέπει να σηκωθείς απ’τον καναπέ της συνήθειας.
Τελικά, πόσο κάνει ένα συν ένα; Δύο; Τρία; Μήπως πιο πολλά; Νομίζω η απάντηση εξαρτάται απ’το όραμά σου. Απ’την προσπάθειά σου. Απ’την αλλαγή που πάντα επεδίωκες μα ανέβαλλες ναρκωμένος απ’την θολή καθημερινότητα. Τελικά, ένα συν ένα κάνει όσο εσύ θες.
υγ: Ο στίχος στην αρχή είναι φράση του κ.Γιάννη Καλογεράκη
