Πηγαίνοντας χτες το πρωί στο γραφείο μου, συνάντησα στο δρόμο έναν γνωστό μου που είχα να τον δω πάνω από 6-7 μήνες. Αφού χαιρετηθήκαμε και ανταλλάξαμε τα πιο πρόσφατά μας νέα, με ρωτάει: «Τι είναι αυτό το ‘διαπιστευμένος διαμεσολαβητής’»; Με το ζόρι πρόφερε τη φράση -δεν την είχε ξανακούσει.
Είναι γεγονός πως η διαμεσολάβηση έχει έρθει στη χώρα μας με τον νόμο 3898 από το 2010. Παρ’όλα αυτά, όμως, η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν την γνωρίζουν. Ή καλύτερα: ίσως κάπου, κάποτε την άκουσαν αλλά την ουσία της δεν την έχουν αντιληφθεί. Υπάρχει μια αμυδρή, θολή εικόνα γύρω απ’τον θεσμό ακόμα και τώρα, 6 ολόκληρα χρόνια μετά.
Παρόμοια παραδείγματα με αυτό του γνωστού μου σίγουρα υπάρχουν πολλά. Οι πιο πολλοί άνθρωποι θεωρούν μόνο τα δικαστήρια ως τρόπο απόδοσης της δικαιοσύνης. Όταν μίλησα στον γνωστό μου με πολύ απλά λόγια για το τι οφέλη μπορεί να έχει κάποιος απ’την προσφυγή στη διαμεσολάβηση, αμέσως τον είδα πως ‘κουμπώθηκε’. Οπότε, θέλοντας ν ’αντιληφθώ την αιτία αυτής του της αντίδρασης, άρχισα τις ερωτήσεις.
Η απάντηση ήρθε αβίαστα: «ο φόβος του αγνώστου». Δεν είμαστε εξοικειωμένοι με το θεσμό (παρόλο που έχουμε σαν Έθνος πλούσια εμπειρία εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών μας). Ο κόσμος, λοιπόν, δε γνωρίζει πρακτικά, σφαιρικά κι ουσιαστικά τη διαμεσολάβηση. Γι’αυτό και δεν την έχει αγκαλιάσει. Ακόμα.
Επειδή, λοιπόν, ο απλός κόσμος δεν την έχει γνωρίσει πραγματικά, θεωρεί πως είναι μια διαδικασία που δεν είναι ακριβώς ‘νομική’: δηλαδή πως δεν είναι δομημένη με όρια, κανόνες. Κι εδώ, ίσως, εστιάζεται μια απ’τις αιτίες της φοβίας που έχει εκδηλωθεί γύρω απ’τον θεσμό. Πώς ο απλός Έλληνας να πειστεί να ‘φέρει’ την υπόθεσή του στη διαμεσολάβηση όταν έχει συνηθίσει το κλίμα της αντιπαράθεσης στις δικαστικές αίθουσες, την παρουσία αστυνομίας, τους δικηγόρους με τους χαρτοφύλακες και το δυναμιτισμένο κλίμα κατά τη διάρκεια μιας δίκης;
Αυτά είναι ερωτήματα με σύνθετες απαντήσεις και πολλαπλούς αποδέκτες. Ας ξεκαθαρίσουμε, όμως, κάτι. Η διαμεσολάβηση είναι μια διαδικασία που λειτουργεί μέσα στο περιεχόμενο του νόμου και δεν είναι μια κατάσταση ‘χύμα’ χωρίς σαφή προσανατολισμό και όρια. Ταυτόχρονα, όμως, η διαμεσολάβηση ΔΕΝ είναι δίκη. ΔΕΝ έχει τον ίδιο στόχο όπως η δίκη. Η διαμεσολάβηση είναι μια νομοθετικά ρυθμισμένη διαδικασία με αρχή, μέση και τέλος. Με καθορισμένα στάδια, διακριτά μεταξύ τους. ΔΕΝ στοχεύει στο να βρούμε ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος.
Η διαμεσολάβηση είναι ένας μοναδικός τρόπος, μια ευκαιρία να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι. Να δούμε τι είναι αυτό που μας συμφέρει ΚΑΙ τους δύο. Να μιλήσουμε μέσα στο απόλυτα εχέμυθο κι ασφαλές περιβάλλον της
