Καθώς πορευόμαστε στη ζωή, συναντούμε ανηφόρες. Που είτε έρχονται σαν εμπόδια είτε σαν αδιέξοδα. Άλλες φορές έρχονται όχι με υλική υπόσταση, αλλά σαν στιγμές: στιγμές που ο χρόνος μας πιέζει να πάρουμε αποφάσεις δύσκολες. Προβλήματα υπήρχαν και υπάρχουν. Σκοπός δεν είναι να τα αποφεύγουμε (πόσο εύκολη η φυγή, ε; φαντάζει σαν τον πιο εύκολο δρόμο…), αλλά να μάθουμε να τ’αντιμετωπίζουμε. Και πώς αντιμετωπίζεις ένα πρόβλημα; Υπάρχουν συνταγές ή τεχνικές;
Μιλούσα πριν μερικές μέρες μ’έναν πολύ επιτυχημένο επιχειρηματία και του είχα θέσει αυτό ακριβώς το ερώτημα. Όταν παρουσιάζεται ένα εμπόδιο σημαντικό, τι κάνεις; Διότι η αλήθεια είναι πως απ’το τι θα κάνεις, εξαρτάται το μέλλον σου! Ειδικά αν είσαι επιχειρηματίας! Και μου απάντησε: “Για να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα, πρέπει πρώτα να το εντοπίσεις”! Νιώθω πως έχει δίκιο. Η έγκαιρη αναγνώριση του προβλήματος είναι το πρώτο, το πιο βασικό βήμα. Το καθοριστικό…
Το δεύτερο βήμα είναι να μη βιαστείς να τρέξεις μπροστά. Όταν συναντούμε ένα πρόβλημα καθυστερημένα, άθελά μας “ορμάμε καταπάνω του”. Αυτή η παγίδα μπορεί να μας κάνει να ταυτιστούμε με αυτό. Δηλαδή να γίνουμε εμείς οι ίδιοι ένα με το πρόβλημα. Αποτέλεσμα είναι να χάσουμε εντελώς την ορατότητά μας… Όταν μια δυσκολία ή ένα πρόβλημα έρθει στο δρόμο μας, η κίνηση που αξίζει είναι το βήμα πίσω! Να πάρουμε μια ανάσα και να απομακρυνθούμε από αυτό για λίγο. Να δούμε την κατάσταση πιο σφαιρικά. Απ’όλες τις πλευρές. Γιατί; Διότι ένα πρόβλημα είναι σαν το κεντρικό σημείο διασταύρωσης: πολλοί δρόμοι οδηγούν σ’αυτό. Και ένα πρόβλημα είναι -συνήθως- αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Που ίσως και να μας διαφεύγουν. Να μην τους γνωρίζουμε. Ή να νομίζουμε πως τους ξέρουμε!
Κάνοντας, λοιπόν, ένα βήμα πίσω βγαίνουμε πολλαπλά κερδισμένοι: πρώτον, ξεφεύγουμε απ’το μάτι του κυκλώνα. Αυτόματα, αυτό μειώνει τα επίπεδα άγχους μας που λογικά έρχεται μαζί με το πρόβλημα. Έτσι, το μυαλό κι η καρδιά μπορούν να “δουν” πιο ήρεμα. Επίσης, το βήμα πίσω βοηθά καίρια, διότι δεν προβαίνουμε σε κάποια βιαστική (και καταστροφική) απόφαση. Και, τρίτον, βλέπουμε την κατάσταση μέσα απ’το ήρεμο μάτι του τρίτου παρατηρητή. Ο αντικειμενικός τρίτος παρατηρητής έχει τη δυνατότητα να δει το δάσος κι όχι μόνο τις λεπτομέρειες ενός μονάχα δέντρου.
Το βήμα πίσω (Stepping back) έχει ευεργετικά, πρακτικά αποτελέσματα. Δεν είναι μονάχα θεωρητικές τοποθετήσεις. Όπως λέει και η καθηγήτρια Θετικής Ψυχολογίας Dr. Barbara Fredrickson, η καρδιά μας μπορεί να αποκτήσει μνήμη στον τρόπο με τον οποίο αντιδρά σε κάθε ερέθισμα. Άρα και στις δύσκολες καταστάσεις. Αυτό έχει αποτελέσει θεματική πολλών κορυφαίων πανεπιστημιακών μελετών και πειραμάτων. Αν, λοιπόν, ασκηθούμε στο “βήμα πίσω”, τότε αυτό μπορεί να εντυπωθεί μέσα μας. Το σώμα μας “μαθαίνει” να μην βιάζεται. “Μαθαίνει” να μην ταυτίζεται με το πρόβλημα. Κι από ένα σημείο και μετά, αυτό μπορεί να μετατραπεί σε μια όμορφη, ωφέλιμη συνήθεια που διακριτικά θα είναι χρήσιμος βοηθός μας στην επίλυση των προβλημάτων μας. Και μακροπρόθεσμα στον ίδιο τον δρόμο της ζωής μας.
