Πριν μερικές ημέρες είχα πάει επίσκεψη σ’ένα φιλικό σπίτι. Και με ρώτησε η μικρή κόρη της οικογένειας, ηλικίας 6 χρόνων, τι δουλειά κάνω. Προς στιγμήν, σκέφτηκα να της πω σκέτο “δικηγόρος”. Αλλά σκέφτηκα πως τα παιδιά έχουν ένα δικό τους τρόπο σκέψης, άκρως ενδιαφέροντα. Οπότε της απαντώ: “είμαι δικηγόρος και διαμεσολαβητής”. Με κοιτάζει απορημένη και με ρωτά: “τι κάνει ο διαμεσολαβητής;”. Της χαμογελώ και της λέω: “είναι εκείνος που φτιάχνει γέφυρες για όσους ανθρώπους μαλώνουν και έχουν προβλήματα μεταξύ τους”.
Δε ξέρω πώς μου ήρθε αυτή η συγκεκριμένη σκέψη σαν απάντηση στο μικρό παιδί. Όμως, καθώς το σκεφτόμουν στο δρόμο της επιστροφής, άρχισα να συνειδητοποιώ πως τελικά, όντως, ο διαμεσολαβητής είναι δημιουργός γέφυρας. Μέσα απ’την ασφάλεια και το απόρρητο της διαδικασίας, μπορεί να δημιουργήσει θετικό κλίμα ούτως ώστε να γίνει εφικτός ο διάλογος μεταξύ ανθρώπων που υπό άλλες συνθήκες δεν θα αντάλλασσαν κουβέντα. Ο διαμεσολαβητής καλείται να δημιουργήσει γέφυρες επικοινωνίας εφαρμόζοντας μεθόδους και πρακτικές όπως έχει εκπαιδευτεί.
Δεν υποχρεώνει τα μέρη να τα βρουν, αφού εκείνα έχουν τη δυνατότητα (και όχι την υποχρέωση!) να εισάγουν τη διαφορά τους στη διαδικασία της διαμεσολάβησης. Δεν τα υποχρεώνει, λοιπόν, να διαβούν τη γέφυρα, είναι όμως έτοιμος να δημιουργήσει μια, όταν και αν τα μέρη το ζητήσουν.
Αν κοιτάξει κανείς το λεξικό, θα δει πως γέφυρα είναι εκείνο το αντικείμενο που ενώνει ένα κενό, ένα μονοπάτι που μπορείς να διαβείς πάνω από ένα πρόβλημα ή μια διαφωνία. Η διαμεσολάβηση, χάρη στο εύπλαστο του χαρακτήρα της διαδικασίας της, μπορεί να πετύχει ακριβώς αυτό: να ανοίξει ορίζοντες που ξεπερνούν τα στενά όρια της δικαστικής απονομής της δικαιοσύνης. Δεν στοχεύει στην απονομή του δικαίου με τη στενή έννοια, αλλά στην ικανοποίηση των συμφερόντων των μερών, δημιουργώντας γέφυρες επίλυσης προβλημάτων. Περνά πάνω απ’το πρόβλημα όχι απλά για να το παραβλέψει, να το παρακάμψει ή να το “κουκουλώσει”, αλλά για να το θέσει στη σωστή του βάση και να δώσει την ευκαιρία στα εμπλεκόμενα μέρη να το επιλύσουν δημιουργικά.
Αν θέλαμε να προχωρήσουμε λίγο ακόμα το concept της σύνδεσης της διαμεσολάβησης με την έννοια της γέφυρας, θα μπορούσαμε να πούμε πως υπάρχουν πολλά είδη γεφυρών. Γέφυρες πάνω από δρόμους (αερογέφυρες), γέφυρες πάνω από θάλασσες και ποτάμια, γέφυρες από κτίριο σε κτίριο, κλπ. Το ίδιο και στη διαμεσολάβηση. Μπορεί η διαδικασία της διαμεσολάβησης να είναι στον πυρήνα της μία, όμως ο Ν. 3898/2010 δίνει στους συμμετέχοντες μεγάλα περιθώρια εξατομίκευσης ώστε να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες και τα συμφέροντα των μερών. Δηλαδή, ναι μεν ορίζεται το γενικό πλαίσιο, όμως το πώς τα συγκεκριμένα μέρη με τον συγκεκριμένο διαμεσολαβητή θα κινηθούν, είναι καθαρά θέμα συμφωνίας. Και είναι ένα απ’τα πιο σπουδαία πλεονεκτήματα του καινοτόμου θεσμού της διαμεσολάβησης.
